Rejestracja na żółte tablice
inż. Szymon Urbaniak
Rzeczoznawca Techniki Motoryzacyjnej
Żółte tablice - jak wpisać samochód do ewidencji zabytków w 2025 roku?
Żółte tablice stały się jednym z najważniejszych symboli wśród miłośników klasycznych samochodów. W 2024 roku wprowadzono zmiany w kryteriach, które pozwalają zakwalifikować pojazd jako zabytek techniki. Aby uprościć cały proces, przygotowaliśmy zestawienie zasad obowiązujących we wszystkich województwach.
Ogólne wymagania dotyczące wpisu pojazdu do ewidencji zabytków.
Każdy region Polski stosuje podobne zasady, ale w szczegółach mogą występować różnice. Oto najważniejsze wytyczne obowiązujące w większości województw:
Wiek pojazdu: W większości województw pojazd musi mieć co najmniej 40 lat, a jego model nie może być produkowany od co najmniej 20 lat. W niektórych regionach, jak Mazowsze, wymagane jest 35 lat, podczas gdy w Podlaskiem czy Łódzkiem pojazdy muszą mieć 50 lat, by spełniać pełne wymagania.
Oryginalność: Pojazd powinien zachować przynajmniej 75% oryginalnych części, w tym kluczowe elementy, takie jak silnik i nadwozie.
Unikalność: Samochody o wyjątkowych cechach technicznych lub historycznych mogą być wpisane do ewidencji już przed ukończeniem 40 lat.
Ekspertyza rzeczoznawcy: Właściciel pojazdu musi dostarczyć opinię techniczną od certyfikowanego rzeczoznawcy specjalizującego się w zabytkowych samochodach.
Wytyczne dla województw – co warto wiedzieć przy rejestracji na żółte tablice?
Wielkopolskie
W Wielkopolsce pojazdy muszą mieć co najmniej 40 lat, aby zakwalifikować się jako zabytek. Jednak w przypadku wyjątkowych modeli, dopuszczalne jest uwzględnienie także pojazdów 30-letnich.
Ogólne zasady zakwalifikowania pojazdu jako obiektu zabytkowego reguluje art. 6 ust. l pkt 2 lit. d) ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1446, ze zm.).
(…) pojazd posiada co najmniej 40 lat i musi być (w modelu) nieprodukowany od lat 20, a jego stan zachowania jest oryginalny, bez znacznych zmian podwozia, układu kierowniczego lub hamulcowego, silnika itp. (minimum 75 % zachowanych części oryginalnych, w tym główne podzespoły);
pojazd mający co najmniej 30 lat, o ile jest egzemplarzem unikalnym, z racji wyjątkowych rozwiązań konstrukcyjnych i jednostkowej produkcji, powinien charakteryzować się przynajmniej jedną z niżej wymienionych cech:
a) posiada unikalne rozwiązania konstrukcyjne,
b) dokumentuje ważne etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej,
c) był związany z ważnymi wydarzeniami historycznymi, w tym na przykład sportowymi czy kulturalnymi,
d) posiada oryginalne wykonanie lub został odrestaurowany,
e) został odtworzony wiernie, zgodnie z technologią z okresu jego produkcji.
Źródło: Pojazdy zabytkowe | Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu
Mazowieckie
W tym regionie minimalny wiek pojazdu wynosi 35 lat. Dodatkowo, model musi być produkowany co najmniej 20 lat temu.
Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków informuje, że od 1 maja 2023 r. zmieniają się kryteria kwalifikacji pojazdów włączanych do ewidencji zabytków województwa mazowieckiego:
- określa się wiek pojazdu na – minimum 35 lat, przy czym model lub typ pojazdu nie jest produkowany co najmniej od 20 lat; jego stan jest oryginalny, bez znacznych zmian podwozia, układu kierowniczego lub hamulcowego i silnika (minimum 75 % zachowanych części oryginalnych w tym główne podzespoły)
- pojazd nie należy do produkcji masowej;
- pojazd charakteryzuje się następującymi cechami:
- stanowi świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia i jego zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową;
- świadczy o kulturze materialnej, charakterystycznej dla dawnych i nowych form gospodarki, dokumentuje poziom nauki i rozwoju cywilizacyjnego;
- rzadkość występowania zarówno na rynku krajowym jak i zagranicznym;
- unikalność rozwiązań konstrukcyjnych i technicznych, innowacyjnych dla okresu powstania pojazdu;
- pojazd składa się z oryginalnie wykonanych części lub został odrestaurowany na bazie oryginalnych części i dokumentów;
- powiązanie z ważnymi wydarzeniami historycznymi, osobistościami lub osiągnięciami sportowymi;
- zmiany pojazdu wykonane są zgodnie z technologią okresu produkcji.
- dokumentuje etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej;
Źródło: Pojazdy zabytkowe – Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Warszawie
Pomorskie
W marcu 2024 roku Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków ogłosił, że minimalny wiek pojazdów, które mogą zostać wpisane do ewidencji, wyniesie teraz 40 lat.
Zgodnie z zarządzeniem Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 14 marca 2024 roku zmieniają się kryteria oceny pojazdów zabytkowych, obowiązujących przy procedurze włączania do ewidencji zabytków województwa pomorskiego. Od dnia 25.03.2024 r. jednym z kryteriów warunkujących włączenie pojazdu do ewidencji zabytków jest wiek metrykalny wynoszący co najmniej 40 lat.
Źródło: Aktualizacja zasad oceny pojazdów zabytkowych. « PWKZ
Zachodniopomorskie
Aby uzyskać żółte tablice, właściciel pojazdu musi spełnić kilka kluczowych wymagań. Przede wszystkim pojazd musi mieć co najmniej 30 lat, a jego model nie może być produkowany od co najmniej 15 lat. Dodatkowo, pojazd powinien zachować oryginalne części i być w dobrym stanie technicznym.
Źródło: Procedury Urzędu Miasta Szczecin :: e-URZĄD Miasta Szczecin
Podkarpackie
W województwie podkarpackim, aby wpisać pojazd do wojewódzkiej ewidencji zabytków i uzyskać żółte tablice, należy dostarczyć szczegółową dokumentację zgodną z wytycznymi Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Pojazd musi mieć co najmniej 40 lat, a jego produkcja powinna zakończyć się nie wcześniej niż 20 lat temu.
Kryteria włączenia karty ewidencyjnej pojazdu:
-wiek pojazdu – co najmniej 40 lat – o ile nie jest produkowany w danym modelu od 15 lat, posiada minimum 75% zachowanych części oryginalnych (w tym główne podzespoły) oraz charakteryzuje się przynajmniej jedną z cech:
a) unikatowe rozwiązanie konstrukcyjne lub technologiczne, innowacyjne dla okresu produkcji pojazdu;
b) dokumentuje ważne etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej;
c) rzadkość występowania zarówno na rynku krajowym jak i zagranicznym;
d) został odrestaurowany lub odtworzony wiernie, na bazie oryginalnych dokumentów, zgodnie z technologią z okresu jego produkcji;
e) jest powiązany z ważnymi wydarzeniami historycznymi, z osobami powszechnie uznanymi za wyjątkowo ważne lub osiągnięciami sportowymi
f) dokonane zmiany pojazdu – modernizacje, zasługują na miano „świadectw rozwoju technicznego”;
Źródło: Wpis pojazdu do wojewódzkiej ewidencji zabytków | Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Przemyślu
Lubuskie
Aby pojazd mógł zostać wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków, musi spełniać kilka kryteriów. Należy do nich wiek co najmniej 40 lat, brak produkcji modelu przez ostatnie 20 lat oraz oryginalność stanu technicznego (min. 75% oryginalnych części). Pojazdy wyścigowe, które osiągnęły sukcesy sportowe, oraz samochody młodsze niż 40 lat, ale wyjątkowe pod względem konstrukcyjnym, mogą również kwalifikować się do wpisu, jeśli spełniają dodatkowe wymagania.
§2
1. Podczas dokonywania oceny podstaw włączenia pojazdu do wojewódzkiej ewidencji zabytków, uwzględnia się następujące kryteria:
1) wiek metrykalny pojazdu powinien wynosić co najmniej 40 lat;
2) model lub typ nie jest produkowany co najmniej od 20 lat;
3) stan pojazdu powinien być oryginalny bez znacznych zmian podwozia, układu kierowniczego lub hamulcowego i silnika (minimum 75% zachowanych części oryginalnych w tym głównych podzespołów);
4) samochód wyścigowy, który został zaprojektowany, zbudowany i wykorzystany wyłącznie do zawodów i osiągnął znaczące sportowe sukcesy w prestiżowych krajowych i międzynarodowych wydarzeniach;
5) pojazd, który posiada co najmniej 30 lat, ale mniej niż 40 lat, jeśli brał udział w wydarzeniu historycznym, lub jest egzemplarzem unikatowym z racji wyjątkowych rozwiązań konstrukcyjnych i jednostkowej produkcji, powinien charakteryzować się dodatkowo przynajmniej dwoma z niżej wymienionych cech:
a) ilość wyprodukowanych modeli;
b) rzadkość występowania zarówno na rynku krajowym jak i zagranicznym;
c) unikalność rozwiązań konstrukcyjnych i technicznych, innowacyjnych dla okresu powstania pojazdu;
d) składa się z oryginalnie wykonanych części lub został odrestaurowany na bazie oryginalnych dokumentów;
e) dokumentuje ważne etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej;
f) jest powiązany z ważnymi wydarzeniami historycznymi lub osiągnięciami sportowymi;
g) użytkowany był przez osoby powszechnie uznane za wyjątkowo ważne;
h) zmiany pojazdu wykonane są zgodnie z technologią z okresu jego produkcji;
i) posiada dane dotyczące projektantów, konstruktorów, wytwórcy, wcześniejszych właścicieli;
j) posiada dane dotyczące cech technicznych obiektu, konstrukcji i budowy, rodzaju napędu i sterowania oraz materiału i techniki wykonania.
Kujawsko – Pomorskie
Warmińsko – Mazurskie
Pojazd może zostać wpisany do rejestru lub ewidencji zabytków, jeśli spełnia określone kryteria. Musi mieć co najmniej 35 lat, a jego produkcja zakończyła się co najmniej 20 lat temu. Dodatkowo, pojazd powinien zachować minimum 75% oryginalnych części, w tym głównych podzespołów, oraz posiadać szczególne cechy historyczne, techniczne, społeczne lub estetyczne. Do rejestru mogą być także wpisane pojazdy młodsze niż 35 lat, jeśli wyróżniają się unikalnymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi lub jednostkowym charakterem produkcji, a także spełniają wspomniane cechy.
Do wpisu do rejestru/ewidencji zabytków kwalifikuje się pojazd, który spełnia poniższe kryteria:
wiek pojazdu – minimum 35 lat (z zastrzeżeniem pkt. 2), o ile nie jest produkowany od 20 lat, posiada minimum 75% zachowanych części oryginalnych (w tym główne podzespoły) oraz charakteryzuje się cechami, o których mowa w pkt. 3;
wiek pojazdu poniżej 35 lat, o ile jest egzemplarzem unikalnymi z racji wyjątkowych rozwiązań konstrukcyjnych i jednostkowej produkcji oraz charakteryzuje się cechami, o których mowa w pkt. 3;
Źródło: Wpis pojazdu do ewidencji/rejestru | WUOZ w Olsztynie
Podlaskie
Województwo rekomenduje składanie kart ewidencyjnych dla środków transportu, które mają co najmniej 50 lat. W uzasadnionych przypadkach pojazdy o wartości historycznej, artystycznej lub naukowej mogą zostać wpisane do ewidencji już po 35 latach od daty produkcji. Wniosek o włączenie pojazdu do wojewódzkiej ewidencji zabytków należy złożyć niezwłocznie po sporządzeniu karty ewidencyjnej, jednak nie później niż w ciągu 3 miesięcy.
Zaleca się zapoznanie z obowiązującymi przepisami, w tym ustawą o ochronie zabytków. Pojazd zabytkowy musi spełniać określone kryteria, takie jak: świadectwo minionej epoki, wartość historyczną, artystyczną lub naukową oraz oryginalność konstrukcji, z możliwością odrestaurowania zgodnie z technologią z okresu produkcji. Pojazdy z instalacją LPG nie kwalifikują się do ewidencji.
„Rekomendujemy składanie kart ewidencyjnych środków transportu, które mają 50 i
więcej lat. W uzasadnionych przypadkach obiekty wykazujące wartość historyczną,
artystyczną lub naukową mogą być włączone po upływie 35 lat od daty produkcji.”
Lubelskie
Minimalne kryterium wiekowe wynosi 42 lata dla pojazdów zagranicznych i 30 lat dla pojazdów krajowych. Dodatkowo, pojazd musi być przechowywany w miejscu związanym z pobytem użytkownika w województwie lubelskim.
-minimalne kryterium wiekowe: 42 lata dla pojazdów zabytkowych wyprodukowanych poza Polską. Data 1982 r. jest początkiem epoki elektroniki w rozwoju motoryzacji.
– minimalne kryterium wiekowe: 30 lat dla pojazdów zabytkowych wyprodukowanych w Polsce.
Źródło: Pojazdy – Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie
Małopolskie
W województwie małopolskim, zgodnie z Zarządzeniem nr 8/2024 z dnia 14.02.2024, zmieniły się kryteria dotyczące włączenia pojazdów do ewidencji zabytków. Pojazd musi mieć co najmniej 35 lat, jego produkcja powinna zakończyć się co najmniej 20 lat temu, a pojazd powinien zachować minimum 75% oryginalnych części. Szczegóły znajdują się w załączniku – patrz źródło.
Świętokrzyskie
W tym województwie pojazd musi mieć co najmniej 40 lat i nie może być produkowany od co najmniej 20 lat. Szczegóły znajdują się w poniższym zarządzeniu.
(…) ŚWIĘTOKRZYSKI WOJEWÓDZKI KONSERWATOR ZABYTKÓW W KIELCACH WPROWADZA NASTĘPUJĄCE KRYTERIA DECYDUJĄCE O MOŻLIWOŚCI WŁĄCZENIA POJAZDU DO WOJEWÓDZKIEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO:
- wiek pojazdu minimum 40 lat;
- pojazd w modelu nie produkowanym od 20 lat;
- minimum 75 % zachowanych części oryginalnych, bez znacznych zmian podwozia, układu kierowniczego lub hamulcowego i silnika;
- pojazd, który posiada co najmniej 30 lat, jeśli:
– brał udział w wydarzeniu historycznym lub powiązany jest z osiągnieciami sportowymi;
– jest egzemplarzem unikatowym z uwagi na: wyjątkowe, przełomowe rozwiązania konstrukcyjne – dokumentuje ważne etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej, jednostkową produkcję oraz sporadyczne występowanie na rynku krajowym i zagranicznym.
Łódzkie
Pojazd musi mieć co najmniej 50 lat, nie być produkowany od co najmniej 20 lat, a jego oryginalne części powinny stanowić co najmniej 75%. Istotne są również rzadkość na rynku, innowacyjne rozwiązania techniczne, dokumentowanie rozwoju motoryzacji oraz związek z ważnymi wydarzeniami lub osobami. Pojazd musi być oryginalny lub odrestaurowany z wykorzystaniem oryginalnych elementów, a zmiany powinny odpowiadać technologii z okresu produkcji. Należy także posiadać dane o projektantach, konstruktorach i parametrach technicznych.
Wiek pojazdu – nie niższy niż 50 lat;
· Model / typ – nie jest produkowany od co najmniej 20 lat;
· Stopień zachowania oryginalnej substancji – minimum 75% zachowanych części oryginalnych (w tym główne podzespoły);
· Ilość wyprodukowanych egzemplarzy w modelu;
· Rzadkość ich występowania na rynku krajowym i zagranicznym;
· Zastosowanie unikalnych lub innowacyjnych dla okresu powstania pojazdu rozwiązań konstrukcyjnych i/lub technicznych;
· Dokumentowanie ważnych etapów rozwoju techniki motoryzacyjnej;
· Związek z ważnymi wydarzeniami historycznymi lub osiągnięciami sportowymi;
· Użytkowanie przez osoby powszechnie uznane za wyjątkowo ważne;
· Pojazd składa się z oryginalnie wykonanych części lub został odrestaurowany na bazie oryginalnych elementów;
· Zmiany pojazdu wykonane są zgodnie z technologią z okresu jego produkcji;
· Pojazd posiada dane dot. projektantów, konstruktorów, wytwórcy, właścicieli;
· Pojazd posiada dane dot. parametrów i cech technicznych obiektu, opis konstrukcji i budowy, rodzaj napędu i sterowania, materiał i technika wykonania, etc.
Źródło: Wojewódzka ewidencja pojazdów zabytkowych – WUOZ w Łodzi
Śląskie
W województwie śląskim żółte tablice można uzyskać, jeśli pojazd ma co najmniej 35 lat, a jego produkcja zakończyła się co najmniej 20 lat temu. Istnieje jednak wyjątek, który pozwala na wpisanie pojazdu młodszego niż 35 lat, pod warunkiem, że jest on unikatowy.
Pełna treść dostępna w zarządzenia wewnętrznego ŚWKZ w Katowicach nr 7/2023 z dnia 08.09.2023 r. w sprawie zmiany zarządzenia wewnętrznego ŚWKZ w Katowicach nr 9/2017 z dnia 09.06.2017 r.
Opolskie
Kryteria dotyczące włączenia pojazdów do ewidencji zabytków zmieniły się także w województwie opolskim. Zgodnie z Zarządzeniem nr 1.2024 z dnia 12.02.2024:
- Wojewódzki konserwator zabytków oceniając pojazd, który ma zostać włączony do wojewódzkiej ewidencji pojazdów, bierze pod uwagę zarówno przedstawioną przez wnioskodawcę kartę ewidencyjną pojazdu, opinię rzeczoznawcy do spraw techniki, jak i wymienione poniżej podstawowe kryteria:
- wiek pojazdu powinien wynosić co najmniej 40 lat,
- model lub typ nie powinien być produkowany co najmniej od 20 lat,
- stan pojazdu powinien być oryginalny, bez zmian i modernizacji głównych podzespołów, charakteryzujący się zachowaniem minimum 75% części oryginalnych.
- w wyjątkowych przypadkach pojazd, który posiada co najmniej 30 lat, ale mniej niż 40 lat, jeśli brał udział w wydarzeniu historycznym lub jest egzemplarzem unikatowym z racji wyjątkowych rozwiązań konstrukcyjnych i jednostkowej produkcji, powinien charakteryzować się dodatkowo przynajmniej dwiema cechami niżej wymienionymi (…).
Pełna treść zarządzenia dostępna jest na stronie Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Opolu.
Źródło: Ewidencje zabytków – Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Opolu
Dolnośląskie
Zgodnie z kryteriami oceny wartości zabytkowej pojazdu w województwie dolnośląskim, minimalny wiek pojazdu powinien wynosić co najmniej 40 lat, a jego produkcja powinna zakończyć się co najmniej 20 lat temu.
1/pojazd posiada co najmniej 40 lat, musi być w modelu nieprodukowany od 20 lat. Stan pojazdu powinien być oryginalny, bez zmian i modernizacji i posiada minimum 75% zachowanych części oryginalnych (w tym główne podzespoły);;
2/pojazdy mające co najmniej 30 lat, o ile są egzemplarzami unikalnymi, z racji wyjątkowych rozwiązań konstrukcyjnych i jednostkowej produkcji, powinny charakteryzować się przynajmniej jedną z poniższych cech:
posiada unikalne rozwiązania techniczne,
wyprodukowany w niewielkiej liczbie w danym modelu,
. dokumentuje ważne etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej,
związany był z ważnymi wydarzeniami historycznymi,
użytkowany był przez osoby powszechnie uznane za wyjątkowo ważne,
ma związek z ważnymi osiągnięciami sportowymi,
posiada oryginalne wykonanie.
Źródło: Rejestracja pojazdu zabytkowego – Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu
Podsumowując, proces uzyskiwania żółtych tablic rejestracyjnych i wpisania pojazdu do ewidencji zabytków różni się w zależności od województwa, a spełnienie określonych kryteriów jest kluczowe. Warto pamiętać, że wiek pojazdu, jego oryginalność, a także szczególne cechy historyczne, techniczne lub społeczne, mają ogromne znaczenie. Jeśli macie jakiekolwiek wątpliwości dotyczące kwalifikacji swojego pojazdu, nasz rzeczoznawca z przyjemnością pomoże w ocenie jego wartości zabytkowej i przeprowadzi Was przez cały proces. Zapraszamy do skorzystania z naszej usługi!
